تعریفی دیگر از بافت

نخهائیکه در طول پارچه قرار دارد "تار" و نخهائیکه در عرض پارچه قرار میگیرد " پود" نامیده می شود. برای تولید پارچه می توان نخهای تار و پود را از جنس ها و رنگ های مختلف انتخاب کرد که در این صورت پارچه، طرح دار نامیده می شود. در بعضی موارد به جای یک دسته نخ تار و یا یک دسته نخ پود، از چند دسته نخ استفاده می شود که آنرا پارچه چند لا مینامند. در این نوع پارچه هایک دسته نخ، دسته های دیگر را به هم مربوط و متصل می کندبافت رفتن نخهای تار و پود، در ماشینهای بافندگی انجام می شود. نخهای دسته اول توسط مکانیزم تشکیل دهنه ، دهنه را ایجاد می کند و نخ دسته دوم ( نخ پود) در داخل دهنه و در لابه لای نخ های تار قرار میگیرد. در این بخش خواهیم دید که تشکیل دهنه توسط مکانیزمهای مختلفی مانند مکانیزم تشکیل دهنه بادامکی، مکانیزم تشکیل دهنه دابی و مکانیزم های تشکیل دهنه ژاکارد انجام میشود. برای نخ های دسته دوم نیز مکانیزم های متفاوتی وجود دارد که در بخش مربوط به آن بررسی می شود در این مکانیزم میتوان نخ پودی که داخل دهنه قرار میگیرد بصورت یک رنگ و یا چند رنگ انتخاب کرد و در نتیجه طرحهایی با افکت رنگ بوجود آورد. درهم بافت رفتن نخهای تارو پود پارچه را به وجود می آورد. با توجه به تعداد نقاط بافت نخهای تار با نخهای پود در واحد سطح بافتهای مختلفی تشکیل می شود. نوع بافت رفتن نخهای تار و پود معمولاپس از چند تار و پود در طول و عرض پارچه تکرار می شود. این تکرار بافت نخهای تار و پود را راپورت بافت می نامند. تعداد نخ های تار و پودی که راپورت بافت را تشکیل می دهند به ترتیب راپورت تار و راپورت پود نامیده می شود. اگر بافت رفتن نخهای تار و پود بطریقی باشد که نخهای تار و پود یک در میان با یکدیگر بافت روند یک طرح تافته تشکیل می شودقبل از بافت هر پارچه بافت آنرا مشخص کرد. این عمل معمولا بر روی کاغذ نقشه که شطرنجی است انجام می شود. ستون هایی عمودی یک کاغذ نقشه معرف نخهای تار و ردیف های افقی آن معرف نخ های پود است. برای مشخص کردن طرح بافت بر روی کاغذ نقشه باید تعیین کرد که درچه محلهائی نخهای تار و نخ های پود با یکدیگر بافته می شود و در روی پارچه کدامیک از دو دسته نخ از رو و یا زیر دسته دیگر عبور می کند. با توجه به اینکه گفته شد بافت رفتن نخ ها در یکدیگر بوسیله مکانیزم تشکیل دهنه مشخص می شود منطقی تر به نظر می رسد که در روی کاغذ نقشه نقاطی را که نخ های تار از روی نخ های پود عبور می کند

انواع طرح های بافت

همان گونه که گفته شد بافت پارچه می تواند انواع مختلفی داشته باشد که فرق آنها به تعداد نقاط بافت نخهای تار و نخ های پود در واحد سطح یا راپورت بافت مربوط می شود طرح های بافت بطور کلی به 5 دسته تقسیم می شود

• بافت های اصلی که شامل تافته ، سرژه و ساتین می باشد

• بافت های مشتق از بافت های اصلی – که شامل ریپس تاری و ریپس پودی، رویال، پاناما، ریپس متناوب و غیره که از بافت تافته مشتق می شوند و بافت های مشتق سرژه که عبارتند از سرژه ترکیبی لوزی و بافت های مشتق ساتین که عبارتند از ساتین جابجا شده و غیره

• بافت های ترکیبی – مانند راه راه طولی، راه راه عرضی پارچه های چهارخونه و غیره

• بافت های مخصوص – مانند گاز، پارچه های خواب  دار وغیره.

• بافت های فانتزی و نقش دار – این بافت ها با اضافه یا کم کردن و یا تغییر محل دادن بعضی از نقاط بافت در یکی از بافت های فوق تشکیل می شود و بافت تخیلی و یا نقش دار را در پارچه به وجود می آورد

بافت های اصلی

بافت تافته

این بافت ساده ترین بافت ها است که راپورت آن از دو نخ تار و دو نخ پود تشکیل می شود. در این بافت به دوورد نیاز است که نخ های تار فرد در یک ورد و نخ های تار زوج در ورد دیگر کشیده می شود برای بافت پود اول ورد مربوط به نخ های تار فرد بالا می رود و نخ های زوج در پایین قرار می گیرد و برای بافت پود دوم محل وردها عوض می شود با توجه به تقسیم منظم نقاط بافت نخهای تار و پود، پشت و روی پارچه تافته کاملاً شبیه هم است و این پارچه دارای استحکام زیادی است

بافت سرژه

در پارچه هایی که با بافت سرژه بافته شده اند کج راه دیده می شود. بافت سرژه با جابجا کردن نقاط بافت تافته به میزان یک تار و یا یک پود بدست می آید

بافت ساتین

بافت ساتین پارچه دارای سطحی صاف و یکنواخت است و شفافیت و استحکام  آن بستگی به فواصل دو نقطه بافت متوالی دارد. انواع ساتین با عددی که برابر تعداد وردهای مورد نیاز است تعیین می شود این عدد را ساتین می نامند، مانند ساتین 5 که دارای 5 ورد است و کوچکترین است

بافت رویال

این بافت مشتقی از ریپس پودی است که در آن یک دسته از نخ های تار تشکیل ریپس پودی می دهد و دسته دیگر، ریپس پودی را با جابجا کردن یک پود، تشکیل می دهد

بافت جناقی

این بافت مشتقی است از بافت سرژه که به دو نوع تقسیم می شود

جناقی تاری و جناقی پودی، اختلاف این دو نوع بافت به این صورت است که جناق در جناقی تاری در جهت تار و در طرح جناقی پودی در جهت پود تشکیل می شود

بافت لوزی

این بافت نیز یک مشتق بافت سرژه است که از ترکیب بافت جناقی تاری و جناقی پودی بدست می اید

بافت چهارخانه

با ترکیب اصول بافت راه راه طولی و راه راه عرضی میتوان بافت چهارخانه ایجاد کرد

بافت گاز

پارچه های گاز معمولا دارای بافت بازی هستند، این بافت حداقل با استفاده از دو گروه نخ تار تشکیل می شود. گروه اول نخهای تار ایستاده و گروه دوم نخ های تار گاز هستند